Sifonik Sistem Malzemeleri 5 Farklı Parça
Sifonik sistem malzemeleri, sifonik sistemi oluşturan 5 temel eleman içermektedir. Sifonik sistem; çatıda, terasta ya da peyzaj alanımda toplanan yağmur suyunun güvenli, hızlı ve düşük maliyetle tahliye edilmesini sağlayan bir drenaj sistemidir. Çalışma prensibi olarak, yağmur suyunu hatlarda oluşturulan vakum kuvveti ile toplayıp deşarj eder ve binadan uzaklaştırır. Sifonik sistem, çatı kotu ile rögar kotu arasındaki yükseklik farkından faydalanarak borularda vakum etkisi oluşturur. En güvenli yağmur suyu deşarj sistemidir. Geleneksel sistemlere göre daha hızlı bir akış kapasitesi sağlar. Büyük endüstriyel ve ticari yapılarda kullanılır.
Son 20 yıldır, dünyada meydana gelen iklim değişiklikleri sebebi ile, yağış miktarları sürekli artmaktadır. Bu nedenle yüksek kapasitede oluşan yağmur suyunun hızlı bir şekilde tahliye edilmesi ve böylece taşkınlara engel olunması önemli bir amaç haline gelmiştir. Sifonik sistem, çeşitli tip ve metrekarelerdeki alanlara uygulanabilir.
Konu Hakkında Başlıklarımız
Sifonik Sistem Malzemeleri
Sifonik sistemi oluşturan 5 temel eleman bulunmaktadır; çatı süzgeci, yatay ve düşey kuyruk borusu, yatay kolektör borusu, düşey iniş borusu ve deşarj noktası. Düzgün bir sifonik sistem kurulabilmesi için bütün sifonik sistem malzemeleri doğru bir şekilde seçilmeli ve boyutlandırılmalıdır. İyi bir sifonik sistem; kaliteli ve dayanıklı sisfonik sistem malzemeleri, gelişmiş yazılım ile yapılan hesaplamalar ve iyi işçilik uygulamalarının sonucunda oluşmaktadır. Bu temel ihtiyaçlardan herhangi birinde sorun yaşanırsa, sistemden istenilen verim alınamaz.
Şimdi, sifonik sistem malzemelerini inceleyelim.
1. Çatı Süzgeci
Sifonik sistem malzemelerinden ilki, çatı süzgeci. Çatı süzgeçlerinin yapıldığı malzemeye göre, metal ve plastik olmak üzere iki çeşidi bulunmaktadır. Çatıda uzun süre güneş altında bulunacak olan çatı süzgeçlerinin, daha sağlam ve uzun yıllar dayanabilecek kadar iyi bir sistem kurulması açısından paslanmaz metal olması önemlidir.
Çatı süzgeçleri, kullanılan su izolasyonu tipine ve kapasitelerine göre de çeşitlerine ayrılmaktadır. Süzgeç kapasiteleri markaların tasarımlarına göre farklılık gösterebilmektedir. Bu sifonik sistem süzgeçlerşi, 40 L/s kapasiteye kadar bulunmaktadır. Öncelikle, çatıya gelecek toplam su yükü hesaplanmalıdır. Sonra ne kadar az süzgeç ile drenaj sağlanabilirse, çatıda o kadar az delik bulunması gerektiği belirlenmelidir. Bu nedenle kapasitesi büyük olan süzgeçleri kullanmak hem daha ideal bir sistemin kurulmasını sağlar, hem de daha ekonomik bir çözüm sunar.
Çatı süzgeçleri, çatıda su izolasyonunun bulunduğu kısımda montaj edilmektedir. Mekanik montaj çatıya cıvatalarla yapılır. Su izolasyonu montajı ise, süzgecin flanşı ve su izolasyon malzemesi ile birlikte yapılmaktadır.
3 farklı su izolasyonuna uygun çatı süzgeci bulunmaktadır. Bitüm esaslı eritilerek birleştirilen izolasyonlarda sifonik çatı süzgecinin flanş çapı da büyük olmaktadır. Bunun nedeni, birleşme yüzeyinin daha büyük olması ile daha güvenilir bir izolasyon oluşturulmasıdır. Diğer bir süzgeç tipi; membran tip izolasyonlara uygun olan süzgeçtir. Bu süzgeç, sıkıştırma esasına göre çalışan flanş tipine sahiptir. Su izolasyonu, iki flanş arasında izolasyonun sıkıştırılması ile sağlanır. Üçüncü süzgeç tipi ise, su izolasyonu olmayan metal dere ve çatılarda bulunan süzgeçtir. Bu süzgeçler de kendinden izolasyon sağlayan çift flanşlı metal dere süzgeçlerdir. İki flanş arasında iki tabaka halinde conta bulunmaktadır. Su izolasyonu, metal sacın alttan ve üstten bu flanşlar ile sıkıştırılması ile sağlanmaktadır.
2. Yatay ve Düşey Kuyruk Borusu
Sifonik sistem malzemelerinden olan kuyruk borusu, yatay ve düşey olmak üzere iki tanedir. Çatı süzgeci çatıya monte edildikten sonra, yatay kolektör hattını yatay ve düşey kuyruk borusu ile birleştirmek gerekmektedir. Kuyruk borusu, tam dolu su akışını sağlayacağı için çok önemli sifonik sistem malzemelerinden biridir. Yağmur yağmaya başladığı esnada sistemde biriken havanın dışarı atılmasında bu kuyruk borusunun çok büyük bir işlevi vardır. Kuyruk borusu kullanılmadığı zaman sistemin içindeki hava tam olarak boşaltılamaz. Deşarj noktasından sağlanabilir ama bu da sistemin deşarj için hızlı tepki vermesini önlemektedir.
Kuyruk borusu; süzgeç altına sıkılan düşey polietilen boru ile başlamaktadır. İki tane 45˚’lik dirsekle yataya dönen boru parçası bulunur. Kuyruk borusunun düşeydeki mesafesi, projeye göre hesaplanır. Ancak, optimum 60 cm civarında olmalıdır. Sistemde kullanılan tüm diğer dirsekler 45˚ olmalıdır. Sadece süzgeç çıkışında düşey kuyruk borusunun dönüşünde kullanılan ilk dirsek 90˚ olabilir.
3. Yatay Kolektör Borusu
Sifonik sistem malzemeleri arasında bulunan yatay kolektör borusu, yüksek yoğunluklu polietilen boru (HDPE) olmalıdır. Sifonik sistem, vakum basıncı ile çalıştığı için eksi basınca dayanıklılığı çok önemlidir. Bu nedenle PN4 basınç sınıfındaki polietilen boru yeterli düzeydedir. Sifonik sistemde kullanılan borunun temperlenmiş olması da kaliteyi arttıran bir faktördür. Polietilen boru üretildikten sonra çekme yapabilir, tekrar ısıl işlem uygulayarak çekme minimize edilmektedir. Böylelikle kaynak işlemi sırasında boruların düz bir şekilde oturması sağlanmaktadır. Temperleme işlemi yapılmayan borular, kaynaklarda yaşanabilecek kaçak riskini %90 ölçüde arttırmaktadır.
Sifonik sistem malzemelerinde boruların yanı sıra polietilen ek malzemeler de kullanılmaktadır. Redüksiyonlar, çatallar ve dirseklere ek olarak, parçaların birleşmesini sağlayan manşonlar kullanılmaktadır. Polietilen borular alın kaynak ya da elektrofüzyon kaynak yöntemi ile birleştirilmektedir. Alın kaynak yöntemi, boruların alın alına düz bir şekilde birleştirilmesini sağlar. Elektrofüzyon kaynak ise, borulara geçirilen kaynak manşonu ile boruların yanal yüzeylerinden eritilerek bütünleşmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu yöntem, elektrofüzyon kaynak makinesi ile yapılmaktadır.
Sifonik sistemde 1,5 m’yi geçen yatay mesafeli boruların tamamında ray ve kelepçeler yardımı ile askılama sağlanmaktadır. Raylara montaj edilen kelepçeler borunun eğimsiz bir şekilde döşenebilmesini sağlar. Aynı zamanda, boruda meydana gelen genleşme ve titreşimlere dayanmasını sağlamaktadır. Çok yüksek genleşme katsayısı bulunan polietilen boruların genleşmesine müdahale edilmezse, yavaş yavaş hattın esneme ve gerilmeler ile şekil değiştirdiğini görebilirsiniz.
Bunu da okuyabilirsiniz: Sifonik Sistem Nedir? 10 Maddede Yağmur Suyu Drenaj Sistemi
4. Düşey İniş Borusu
Sifonik sistem malzemelerinden biri olan düşey iniş borusu, yatay kolektör hattının dirsekler ile düşeye döndüğü nokta ile deşarj kotunda dirsekler ile yataya dönüldüğü nokta arasında yer alan boruya denilmektedir.
Sifonik sistem malzemelerinden en önemlisi düşey iniş borusudur. Sistemin motoru olarak adlandırılır. En yüksek negatif vakum basıncı burada meydana gelmektedir. Firmaların geliştirdiği bilgisayar programlarında basınç kontrolü yapılır. Program aracılığı ile, tüm sistemde meydana gelecek en yüksek vakum basıncının -9000 mm su sütununu geçmemesi kontrol edilmektedir. Boru çapı hesapları, bu basınç değerlerinin içerisinde kalacak şekilde ayarlanmalıdır.
5. Deşarj Noktası
Sifonik sistem malzemelerinden deşarj noktası, sifonik sistemin verimli çalışabilmesi için çok önemlidir. Burada hedef, deşarj noktasında hatların içerisindeki havanın atılabileceği şekilde kurulmuş olmasıdır. Sifonik sistemde farklı deşarj sistemleri kullanılabilmektedir. Sifonik hatlar ile zemin kotuna indirilen yağmur suyu için sifonik etki bu kotta sonlandırılabilir. Bir diğer ihtimal ise, deşarj noktasına kadar sifonik etki devam edebilir. En ideali, plastik hatlar ile sızdırmaz bir şekilde birleştirilebilen uyumlu plastik manhollerdir.